Proces

Op dinsdagvond 1 november 2022 organiseerden we een bijeenkomst in het Brinkhuis voor bewoners, ondernemers en andere betrokkenen. Deze bijeenkomst vormde de aftrap van het proces richting een ontwerp voor een waterberging op de Brink. U kunt de bijeenkomst terugkijken via deze link.

Tijdens de bijeenkomst hebben we toegelicht waarom een waterberging op deze locatie vanuit het Masterplan Laren Regenklaar nodig is en aan welke eisen deze moet voldoen. Ook gingen we in op het ontwerp dat door het team van Laren Regenklaar is ontwikkeld als een mogelijke oplossing. Maar er was ook veel ruimte voor vragen en wensen van de Laarders die de bijeenkomst bezochten.

Het pakket van eisen én wensen dat hiermee is ontstaan, vormt het uitgangspunt voor de volgende stappen in het proces. 

In de periode tot en met 4 december 2022 konden betrokkenen:

• Verbeteringen aandragen voor het ontwerp voor een waterberging onder de vijver Coeswaerde van team Laren Regenklaar.
• Alternatieve oplossingen aandragen rekening houdend met het pakket van eisen én wensen.

Dit heeft in totaal 19 mogelijke oplossingen opgeleverd.  

Van december 2022 t/m januari 2023 heeft het team van Laren Regenklaar alle mogelijke oplossingen onderzocht en beoordeeld aan de hand van het eerder vastgestelde eisen-en wensenpakket. Dat is gebeurd in samenwerking met enkele experts. Ook hebben we diverse onderzoeken uitvoeren:

• effect van oplossingen op de bomen op de Brink
• opbouw bodem Brink
• locatie kabels en leidingen
• eigendom van percelen

De uitkomst daarvan is dat de natuurlijke vijver het beste scoort. Deze oplossing presenteerde het team van Laren Regenklaar op de inloopbijeenkomst van donderdag 2 februari 2023. Van 2 t/m 19 februari 2023 kon iedereen vervolgens via een online vragenlijst reageren op deze oplossing.

Naar aanleiding van de ontvangen reacties hebben we de diepte en omvang van de natuurlijke vijver nog iets aangepast. De aangepaste versie is verwerkt tot een raadsvoorstel. De gemeenteraad van Laren heeft op 26 april ingestemd met een waterberging op de Brink in de vorm van een natuurlijke vijver op de plek van de huidige Coeswaerde.

Na het positieve raadsbesluit van 26 april 2023 hebben we het ontwerp voor de natuurlijke vijver samen met een landschapsarchitect verder uitgewerkt. Dat deden we na overleg met interne en externe betrokkenen en deskundigen:

• We vroegen de Commissie Ruimtelijke Kwaliteit BEL (de ‘welstandscommissie’) om een preadvies over het plan voor een natuurlijke vijver. Dit deden we omdat de Brink valt onder het Rijksbeschermd dorpsgezicht. De commissie vroeg ons om eerst een cultuurhistorische onderbouwing van het plan voor een natuurlijke vijver. Die onderbouwing is inmiddels opgesteld door Mooi Noord-Holland. Op basis daarvan bracht de Commissie Ruimtelijke Kwaliteit BEL een pre-advies uit. Door het vooroverleg met de commissie kunnen we een aantal kritiekpunten in de vergunningaanvraag (zie stap 6) beter onderbouwen
• We lieten archeologisch bureauonderzoek uitvoeren in combinatie met enkele boringen op de Brink. Verder archeologisch onderzoek is volgens dit advies niet nodig.
• Ook de opbouw en kwaliteit van de bodem en eventuele hergebruiksmogelijkheden van de grond zijn op ons verzoek onderzocht. Uit dit onderzoek bleek dat een klein deel van de bodem in de buurt van de zuidwestelijke hoek van de vijver is verontreinigd met PAK en olie. Deze verontreiniging stamt mogelijk uit de tijd dat er een tram reed over dit deel van de Brink. In het grondwater zijn geen verhogingen aangetoond boven de streefwaarde. We volgen tijdens de uitvoering van de werkzaamheden de aanbevelingen uit dit onderzoeksrapport op. Dit betekent dat we een aantal speciale maatregelen treffen, zodat de verontreinigde grond op een veilige manier kan worden verwijderd.
• We hebben aanvullend ecologisch advies gevraagd. Dit heeft onder meer verbeterde inzichten opgeleverd over de oevers, beplanting en lichtinval.
• We hebben gesproken met het comité 4 en 5 mei over het monument op de Brink. Bij de herdenkingsbijeenkomst ervaart het comité nu al onvoldoende ruimte en zicht voor alle belangstellenden. In de nieuwe situatie komt de oever van de natuurlijke vijver nog dichterbij de huidige locatie van het monument te liggen. Op verzoek van het comité kijken we daarom naar mogelijkheden om het monument om te draaien of enkele meters te verplaatsen.
•  We spreken ook nog met de initiatiefnemers van het beeld van Jan Hamdorff, zodat dit beeld een passende plek krijgt in de nieuwe situatie.
• Onder de rododendrons naast de huidige vijver staan twee groene kasten. Deze moeten verplaatst worden om de natuurlijke vijver aan te kunnen leggen. Het gaat om een traforuimte en schakelkast van Liander die zij alleen zelf kunnen verplaatsen. Dit blijkt helaas niet meer mogelijk voor het eind van dit jaar. Toch kan de aanleg van de natuurlijke vijver grotendeels plaatsvinden in de komende winterperiode. Het gedeelte waar deze stroomkasten staan, wordt dan op een later moment afgemaakt. Voor het ontwerp betekent dit dat we een tijdelijke situatie en een eindsituatie uitwerken.
• We spraken met onze collega’s binnen de gemeente die verantwoordelijk zijn voor het groen en voor beheer en onderhoud. Zij gaven ons een aantal uitgangspunten mee. Zo beheer en onderhoud in de toekomst goed mogelijk, zo mogelijk deels door een groep vrijwilligers. 
• Ten slotte namen we de reacties die we ontvingen via de online vragenlijst mee bij de uitwerking van het ontwerp.

De raadscommissie R&I had in september 2023 nog de gelegenheid te reageren op het ontwerp. Daarna werkten we het ontwerp uit tot een bestek.

Begin december 2023 zijn de benodigde omgevingsvergunningen voor de aanleg van de vijver verleend. Deze zijn nodig omdat de Brink valt onder beschermd dorpsgezicht. Kort daarna is door tegenstanders van de plannen een voorlopige voorziening aangevraagd bij rechtbank Midden-Nederland om de start van de werkzaamheden te voorkomen. De rechtbank heeft dit verzoek afgewezen. Ook heeft de gemeente bezwaren ontvangen op de verleende vergunningen. De bezwarencommissie behandelt deze op 14 maart 2024.

De aanbestedingsprocedure voor de uitvoering van de werkzaamheden is inmiddels afgerond. Er is een aannemer geselecteerd om de werkzaamheden uit te voeren.

Door de afhandeling van de bezwaren kan de vijver niet meer in de eerste helft van 2024 aangelegd worden. De gemeente wil namelijk alleen graafwerkzaamheden uitvoeren in de periode dat de bomen geen blad hebben. Als de bezwarencommissie oordeelt in lijn met de rechter, gaan de werkzaamheden in oktober van start.

Een deel van de vijver aan de kant van de poffertjeskraam kan mogelijk pas later in de definitieve vorm aangelegd worden. Hiervoor moet Liander namelijk eerst een traforuimte verplaatsen en daarvoor geldt een wachttijd.